In mijn werk als onderwijskundige kom ik veel toetsen tegen, zowel als beoordelaar of auteur van toetsen, als trainer van examencommissies of als docent binnen lerarenopleidingen. Het valt mij op dat veel mensen makkelijk denken over het ontwikkelen van toetsen: ‘ach, zo moeilijk is dat toch niet, een paar vragen opstellen?’. Nou, als ik de gemiddelde toets bekijk die in Nederland wordt gebruikt, is het blijkbaar toch moeilijker dan wordt gedacht.
Enkele veelvoorkomende fouten die worden gemaakt:
- De vraag bevat geen duidelijke vraag. Vooral bij multiple choicevragen zie ik dat vaak: je moet eerst de antwoorden lezen om te begrijpen wat er eigenlijk wordt gevraagd.
- De vraag is onduidelijk, doordat er bijvoorbeeld een dubbele ontkenning in staat (zoals in ‘welk van de onderstaande uitspraken is geen voorbeeld van onjuist optreden tijdens evenementen‘).
- Een toetsvraag is eigenlijk niet relevant voor de te toetsen inhoud. Bijvoorbeeld omdat men het moeilijk vindt om nog meer vragen met voldoende alternatieven te verzinnen over een bepaald hoofdstuk. Komt vooral voor wanneer er veel toetsversies in omloop moeten zijn over een beperkte hoeveelheid leerstof.
- Toetvragen zijn te makkelijk oplosbaar, bijvoorbeeld omdat je met logisch nadenken de vraag kunt beantwoorden (onzinalternatieven bij multiple choicevragen bijvoorbeeld).
- Toetsvragen vragen meer naar taalbegrip dan naar kennis van de leerstof.
Hoe kan het beter? Dit valt in een notendop natuurlijk niet volledig uit te leggen, maar met de volgende 5 tips kun je je toetsvragen in ieder geval al een stuk beter maken:
- Stel vragen passend bij wat je wilt toetsen (de leerdoelen).
- Zorg dat de vraag een duidelijke en eenduidige vraag bevat, ofwel: het is meteen duidelijk wat er wordt verwacht van degene die de toets maakt.
- Schrijf in korte, niet te ingewikkelde zinnen. Het gaat om het toetsen van de leerinhoud en niet om taalbegrip (tenzij het om een toets Nederlands gaat wellicht J )
- Stel vragen zoveel mogelijk positief, als het niet anders kan, maak dan het woord dat negatief is goed zichtbaar (bijvoorbeeld in ‘wie is GEEN lid van de ondernemingsraad’.)
- Zorg ervoor dat vragen alleen te beantwoorden zijn door de leerstof te hebben bestudeerd en niet door logisch nadenken of algemene kennis (geen onzinantwoorden in multiple choice vragen bijvoorbeeld die niemand kiest).
Ik ben benieuwd of je uit de voeten kunt met deze tips! Heb je behoefte aan meer ondersteuning, in de vorm van advies of een training, neem dan eens vrijblijvend contact op met Affecto via a.vanderhulst@affecto.nl of 06-14266266.